AĞIZ KOKUSU

Ağız Kokusu Nedir?

Ağız kokusu, kaynağı değişmekle beraber kişinin ağız bölgesinden yayılan rahatsız edici kokudur. Birçok insanın hayatının en az bir bölümünde, bazı insanlarınsa sürekli yaşadığı bir problemdir. Psikolojik ve sosyal açıdan büyük problemlere sebep olabilir.

Kişinin ağız kokusu hastası kabul edilmesi için kendisinin veya sosyal çevresinden bir kişinin ağız kokusu tariflemiş olması yeterlidir.

Her bireyde fizyolojik ağız kokusu vardır. Bu fizyolojik koku özellikle sabahları ağız kuruluğuna bağlı olarak artmaktadır. Fizyolojik olmayan ağız kokusunun ise kaynağı bulunarak bir an önce tedavi edilmelidir.

 

Ağız Kokusu Nedenleri

• Genellikle yetersiz ağız hijyeninden kaynaklanmaktadır.   .Ağız kokusuna neden olan     başlıca bileşiklerin  hidrojen sülfit (H2S), metil merkaptan (CH3S4) ve dimetil sülfit (C2H6S) olduğu bulunmuştur. Bu bileşikler oral hijyeni yeterli olan hastalarda az miktarda bulunurken oral hijyen yetersizliği olan bireylerde daha fazla olduğu gözlenmiştir.
• Sürekli aynı besinlerle yapılan diyet ağız kokusu sebebi olabilir.
• Plak birikimi diş taşı oluşumuna, diş eti hastalıklarına neden olur. Bu taşlar zamanla dişler ve diş eti arasında boşluklar oluşturur ve artıkların toplanabileceği bir alana dönüşür.
• Kullanılan ilaçlar vücutta metabolize olup parçalandıktan sonra oluşturdukları kimyasallarla önce kan dolaşımına, sonra akciğerlere ulaşarak kötü kokuya neden olabilir
• Ağız kuruluğu ağız kokusu etkenidir. Ağızdaki tükürük akışı diş yüzeylerini kayganlaştırarak artıkları yapışmasını azaltır ve hijyen sağlar. Bu sayede kötü kokuyu da engeller.
• Sabahları artan ağız kokusunun sebebi gece tükürük akışının azalmasıdır. Bu durum fizyolojiktir fakat ağzı açık uyuyanlarda daha fazla koku oluşumu vardır.
• Kronik olarak ağız kuruluğu varsa tükürük bezi problemlerinin veya sistemik bir hastalığın habercisi olabilir.
• Uzun süreli ağız kokuları böbrek yetmezliği, şeker hastalığı, ağız içi mantar, solunum sistemi hastalıkları, bademcik iltihabı, sinüzit, mide ve bağırsak hastalıkları, burun ve burun eti rahatsızlıkları, sinüzit, farenjit, geniz eti gibi boğaz hastalıkları, karaciğer yetmezliği gibi sistemik bir rahatsızlığın habercisi de olabilir. Bu tür uzun süreli rahatsız edici kokuların kaynakları mutlaka araştırılmalıdır.

Bazı bireylerde ise psikolojik bir rahatsızlık olarak ağız kokusu olmamasına rağmen kokuyor gibi hissederek insanlardan uzak durma isteği vardır.
Yeterli oral hijyeni sağlamasına rağmen ağız kokusu olduğunu düşünen bireyin vakit kaybetmeden diş hekimi kontrolüne gitmesi gerekmektedir. Diş hekimi ağızda derin temizlik sağlar, kokunun kaynağını bulmak için gerekli işlemleri ve yönlendirmeleri yapar.

Ağız Kokusu Tipleri

Altı tip ağız kokusu vardır.

Tip 1:

Dil papilleri arasında biriken protein kalıntılarının bakteriler tarafından parçalanmasıyla meydana gelen kokudur.

En sık rastlanan ağız kokusu şeklidir.

Tip 2:

Havayolu kaynaklı ağız kokusudur. Burun ve akciğer arasında bir noktada oluşan kötü kokulu gazlar neden olur. Larinks, farinks, bademcikler, sinüsler ve hava yolunun iltihabi gazları ile meydana gelir.

Gençlerde sık görülür

Tip 3:

Gastroözofagial kaynaklı kokulardır. Mide kapağında sızıntı olduğu ve midede kötü kokulu gazların bulunduğu durumlarda ortaya çıkar

Nadir görülür.

Tip 4:

Bu tip kokuya nefes kokusu da denir. Kan gazlarının akciğere geçip nefese karışması ve dışarıya atılmasıyla oluşur. Bu duruma genellikle diğer organlardaki (böbrek, karaciğer, kalp vs.) rahatsızlıklar sebep olur.

Tip 5:

Subjektif ağız kokusudur. Bu tip kokuda birey kendi ağzının koktuğunu düşünmesine rağmen ne sosyal çevreden birisi ne de muayene sırasında diş hekimi koku algılamaz. İki klinik formu vardır.

• Nörojenik ağız kokusu: Koku algısı gerçekten vardır. Ama dışarı emisyonu yoktur. Genizden koku alma, tat-koku algısını karıştırma ve koku halüsinasyonu sebepli olabilir. Bu tip ağız kokularına self halitosis denir.
• Psikojenik ağız kokusu: Gerçekte koku algısı bulunmaz. Kişi koku aldığını sanmaktadır. Halitofobi, halitosis obsesyonu veya delüsyonel halitosis şeklinde olabilir.

Tip 0:

Fizyolojik ağız kokusudur. Bütün bireylerde fizyolojik ağız kokusu bulunur. Tedavi edilecek bir durum değildir. Bu kokuyu kabullenmek mümkün ve gereklidir. Örneğin sabahları kuruluktan kaynaklı meydana gelen koku ve açlıkta duyulan ağız kokusu fizyolojiktir.

Fizyolojik ağız kokusundan rahatsız olmak sıklıkla halitofobi hastalarında görülür ve normal bir durum değildir.

Tedavi Yöntemleri

Bu sorunun çözümü için piyasada birçok sakız, gargara ve ağız spreyi  mevcuttur. Fakat bunların tek başına kullanımı sadece geçici çözüm sağlayabilir.

Ağız hijyeni değerlendirilmelidir. Etkili ağız bakımı yapılmalı ve su tüketimi arttırılmalıdır. Ağız kokusunu önlemenin ilk kuralı günde en az iki kere doğru biçimde dişleri fırçalamak ve düzenli diş ipi kullanmaktır. Yetersiz ağız hijyeni sebebiyle ağızda kalan gıda artıkları bakteriler tarafından parçalanır ve kötü kokulu gazlar açığa çıkarır. Bu olay genelde dil üzerinde yaşanır. Bu sebeple kötü kokuyu gidermede dil temizliği çok nemli bir yere sahiptir. Dil temizleyiciler günlük ağız bakım rutinine mutlaka eklenmelidir.

Protez kullanan bireylerin protez temizliklerini düzenli olarak yapması gerekir. Takıp çıkarılabilen protezler gece uyumadan önce çıkarılmalı, sabah uyanınca da takmadan önce temizlenmelidir.

Diş fırçaları 3 ayda bir düzenli olarak değiştirilmelidir.

Yeterli su tüketimi yapılıp yapılmadığı kontrol edilmelidir. Ağız kuruluğu, ağız kokusu için bir risk faktörüdür. Ağız kuruluğuna neden olabileceğinden alkol kullanımını sınırlandırıp, tükürük akışını uyarması için şekersiz sakız çiğnenebilir. Kronik ağız kuruluğu varsa diş hekimi tükürük akışını uyaran yapay bir preparat veya ağızdan alınan bir ilaç önerebilir.

Bütün bunların yanı sıra beslenme düzeni de kontrol edilmelidir. Sürekli aynı gıdaların tüketimi ağız kokusuna yol açabilir.

Balık, köri, soğan, sarımsak ve bazı peynirler kısa süreli (ortalama 24 saat) ağız kokularına neden olur. Bu besinler tüketildiğinde önlemi önceden almak işe yarayabilir. Yemek sonrası tüketilen nane, maydanoz, yoğurt, elma, turp, havuç veya armut nefesi tazeler ve ağız kokusunu önler. Balığın üzerine limon sıkmak kokuya neden olan trimetilamin bileşiğinin suya bağlanmasını ve koku oluşumunun engellenmesini sağlar. Kişniş, rezene, anason, kakule ve tarçın da bu tür ağız kokularının önlenmesinde faydalıdır.

Koku problemi çözülmemişse diş hekimine ulaşılmalıdır. Koku ağız kaynaklı ise gerekli tedavilerle bir sonuca ulaşılır. Eğer problem ağız dışı bir organdaysa diş hekimi hastayı gerekli doktora yönlendirir. Bu sayede kokunun altında yatan bir hastalık varsa teşhis edilmiş olur. Ağız kokusu problemi önemsenmelidir.

Temelde yatan neden giderildikten sonra doğru ağız temizliği ile sorununuzu çözüme kavuşturabilirsiniz.

Sağlıklı günler dileriz.